Tekst Grootte

⁺A ^-A

Vruchtbaarheidsbehandelingen

Optimaliseren van spontane zwangerschapskans

Gelukkig zelden doet zich de situatie van onvruchtbaarheid voor; vaak vinden we bij de koppels een licht verminderde vruchtbaarheid na de onderzoeken. Dit betekent dat de spontane zwangerschapskans een belangrijke rol blijft spelen.

Leeftijd is een belangrijke reden waarvoor vandaag vaak overgegaan wordt naar vruchtbaarheidsbehandeling. Vanaf de leeftijd van 30 jaar begint de vruchtbaarheid van de vrouw langzaam te dalen; deze daling wordt ernstig vanaf de leeftijd van 37j. Ook de vruchtbaarheid van mannen begint af te nemen vanaf de leeftijd van 45jaar.

Omgevingsfaktoren zoals roken, alcohol en drugs hebben een schadelijk effect op de vruchtbaarheid van zowel vrouwen als van mannen. Ook het lichaamsgewicht en het gebruik van bepaalde geneesmiddelen en anabolica spelen een rol.

De vruchtbare periode in de menstruele cyclus situeert zich van 4 dagen voor tot 2 dagen na de verwachte eisprong. Het aantal seksuele betrekkingen in die periode is belangrijk: koppels die om de 2 dagen vrijen zouden bijna dubbel zo veel kans hebben op zwangerschap dan de koppels die 1x per week vrijen.

Hormonale stimulatie van de eierstokken

In geval van onregelmatige of afwezige menstruele cyclus kan het nodig zijn de eisprong te optimaliseren of te induceren. Hiervoor wordt medicatie voorgeschreven onder vorm van tabletten (vb Clomid) of spuitjes (vb Menopur).

Hierbij dient opvolging te gebeuren om de reactie te evalueren: de follikelgroei wordt opgevolgd door middel van bloedtest en echografie. Dit gebeurt iedere werkdag op de polikliniek AZT/campus SJ om 8.00u. Op weekends en op feestdagen aanmelden om 9.00u op spoed AZT/campus SJ. We kijken dan of er reactie is, wanneer de ovulatie zal plaatsvinden en of er geen overreactie is. Patiënte zal rond de middag gebeld worden voor de verdere planning. Vaak zal voor de timing van de eisprong een spuitje Pregnyl (1 ampul van 5000 IE) voorgeschreven worden; dit mag onderhuids toegediend worden op een bepaald tijdstip dat wordt meegedeeld.

Intra-uteriene inseminatie of IUI

Bij IUI wordt het sperma van de partner via een fijn buisje in de baarmoeder gebracht op het ogenblik van de eisprong. IUI is een eenvoudige en pijnloze techniek die slechts enkele minuten in beslag neemt. Nadien blijft patiënte een 20-tal minuten liggen, waarna ze naar huis of naar het werk kan gaan.

Timing van de eisprong zal gebeuren via toediening van een hormoon, Pregnyl. Dit gebeurt via een spuitje dat onderhuids mag gegeven worden. Voorafgaand aan de IUI heeft de man ‘s morgens op het labo een staal afgegeven. Dit staal wordt in het labo verwerkt (dit process duurt een 2-tal uren) waarbij de beste zaadcellen geconcentreerd worden in een constant volume. Nadien gebeurt aansluitend de IUI.

In-vitrofertilisatie of IVF

Bij IVF gebeurt de bevruchting van de eicel door de zaadcel in het labo en niet in het lichaam van de vrouw. Hiervoor worden bij de vrouw eerst meerdere eicellen bekomen, waarna deze met de zaadcellen van de man samengebracht worden in een schaaltje in het labo. Hierin treden dan al dan niet de bevruchtingen op.

In geval van ICSI (intracytoplasmatische sperma injectie) kiest men in het labo één geschikte zaadcel uit, en wordt deze dan met een zeer fijne pipet geïnjecteerd in de eicel. Ook hier is het nadien afwachten of de bevruchting gelukt is en of de deling naar het embryo wordt voortgezet. Op deze manier is er geen natuurlijke selectie van eicel en zaadcel.

Het bekomen van de eicellen bij IVF gebeurt na stimulatie van de eierstokken. In een periode van gemiddeld 14 dagen zal de vrouw hormonen toegediend krijgen via onderhuidse spuitjes en eventueel neusspray volgens een individueel aangepast stimulatieschema.

Frequente controles met bloedtesten en echo op onze dienst zullen dit traject in optimale omstandigheden laten verlopen; om uiteindelijk de pick-up (vaginaal aanprikken van de follikels) te plannen.

Hiervoor zal het koppel een eerste maal ambulant (patiënte kan na de procedure terug naar huis) naar het IVF-centrum, waarmee we samenwerken, gaan. Op het ogenblik van de pick-up zal de man op het IVF-centrum zijn staal aanmaken.

Enkele dagen later begeeft het koppel zich opnieuw ambulant naar het centrum voor de transfer (terugplaatsing) van 1 of 2 embryo’s.

Goede embryo’s die over zijn na de transfer worden ingevroren. Deze kunnen later, na ontdooiing teruggeplaatst worden. Dit gebeurt vaak in een spontane of in een licht gestimuleerde cyclus.

We streven, ook bij IVF, naar een 1-ling zwangerschap. Dit om mogelijke complicaties bij meerling zwangerschap tot een minimum te beperken. In de regel wordt dan ook meestal 1 embryo teruggeplaatst.

IVF is een invasieve medische procedure die een grote impact kan hebben op het lichamelijke en psychische welzijn van de vrouw. Mogelijke lichamelijke complicaties zijn overstimulatie van de eierstokken; bloeding en/of infectie in de buik na de pick-up. Hiervoor kan hospitalisatie soms nodig zijn. Aangezien de inspanning van het koppel groot is bij IVF, kan de ontgoocheling, bij falen van de procedure, ook groot zijn. Professionele begeleiding bij het verwerken van deze stress kan zeer welkom zijn.

Pre-implantatie genetische diagnose (PGD)

Bij PGD worden de embryo’s voorafgaand aan de terugplaatsing (IVF) onderzocht op een specifieke genetische afwijking. Dit onderzoek gebeurt heden bij koppels waarvan het embryo grote kans heeft op een bepaalde ernstige erfelijke ziekte, waarvoor PGD kan gebeuren. Een variant hierop is de pre-implantatie genetische screening (PGS). Bij PGS daarentegen wordt niet één welbepaald gen of chromosoom geëvalueerd, maar worden welbepaalde chromosomen geteld. Op die manier kan men in het labo een selectie maken van bevruchte embryo's, niet alleen op basis van hun vorm/deling, maar ook op basis van hun chromosomale inhoud.

Voor deze behandeling werken wij samen met diverse IVF centra.

Testiculaire sperma extractie (TESE)

In zeldzame gevallen worden totaal geen zaadcellen gevonden in het spermastaal van de man. In die situatie bestaat de mogelijkheid van ICSI/TESE waarvoor wij met verschillende IVF centra samenwerken. Bij deze techniek gaat men, voorafgaand aan de ICSI-procedure, tijdens een kleine ingreep onder narcose, een klein stukje weefsel wegnemen uit de teelbal om dit te onderzoeken naar de aanwezigheid van zaadcellen. Indien aanwezig worden deze zaadcellen ingevroren in het labo om nadien te gebruiken tijdens de ICSI-procedure.